Proverbs 25 ~ Proverbios 25

picture

1 H e whakatauki ano enei na Horomona, he mea tuhi e nga tangata a Hetekia kingi o Hura.

También éstos son proverbios de Salomón, que transcribieron los hombres de Ezequías, rey de Judá:

2 K o to te Atua whakakororia, he hunga mea; ko to nga kingi whakakororia he rapu mea.

Es gloria de Dios encubrir una cosa, pero la gloria de los reyes es investigar un asunto.

3 K o te rangi mo te tiketike, ko te whenua mo te hohonu, a ko te ngakau o nga kingi, te taea te rapu.

Como la altura de los cielos y la profundidad de la tierra, así es el corazón de los reyes, inescrutable.

4 T ahia atu te para i te hiriwa, a ka puta mai he oko ma te kaitahi para:

Quita la escoria de la plata, y saldrá un vaso para el orfebre;

5 T angohia atu te tangata kino i te aroaro o te kingi, a ka u tona torona i runga i te tika.

quita al malo de delante del rey, y su trono se afianzará en la justicia.

6 K ei whakaputa i a koe ki mua i te aroaro o te kingi, kei tu hoki ki te wahi o nga metararahi.

No hagas ostentación ante el rey, y no te pongas en el lugar de los grandes;

7 H e pai he hoki kia kiia mai ki a koe, Haere mai ki runga nei; i te mea kia whakahokia iho koe ki raro i te aroaro o te rangatira i kitea nei e ou kanohi.

porque es mejor que te digan: Sube acá, a que te humillen delante del príncipe a quien tus ojos han visto.

8 K ei hohoro te haere ki te ngangare, kei kore e kitea e koe tau e mea ai i tona mutunga iho, ina meinga koe e tou hoa kia whakama.

No te apresures a litigar; pues ¿qué harás al final, cuando tu prójimo te avergüence?

9 T ohea tau tohe ki tou hoa tonu, a kaua e whakina te mea hunga a tetahi:

Discute tu caso con tu prójimo y no descubras el secreto de otro,

10 K ei kohukohutia koe e te tangata i rongo, a kore ake tou ingoa kino e tahuri atu.

no sea que te reproche el que lo oiga y tu mala fama no se acabe.

11 H e kupu i tika te korero, ko tona rite kei nga a poro koura i roto i nga kete hiriwa.

Como manzanas de oro en engastes de plata es la palabra dicha a su tiempo.

12 H e pera i te whakakai koura, i te whakapaipai koura parakore koia ano te ako a te whakaaro nui ki te taringa rongo.

Como pendiente de oro y adorno de oro fino es el sabio que reprende al oído atento.

13 R ite tonu ki te matao o te hukarere i te kotinga witi te karere pono ki ona kaingare; ka ora hoki i a ia te ngakau o ona ariki.

Como frescura de nieve en tiempo de la siega es el mensajero fiel para los que lo envían, porque refresca el alma de sus señores.

14 H e pera i nga kapua me te hau uakore, koia ano te rite o te tangata e whakamanamana ana ki ana hakari horihori.

Como las nubes y el viento sin lluvia es el hombre que se jacta falsamente de sus dones.

15 M a te roa e whakamanawanui ana ka whakaae mai ai te kingi, a ma te arero ngawarika mangungu ai te wheua.

Con la mucha paciencia se persuade al príncipe, y la lengua suave quebranta los huesos.

16 K ua kitea e koe he honi? Kainga ko te wahi e makona ai koe; kei ki rawa koe i taua mea, ka ruakina e koe.

¿Has hallado miel ? Come sólo lo que necesites, no sea que te hartes y la vomites.

17 K ia takitahi tou waewae ki te whare o tou hoa; kei hoha ia ki a koe, a ka kino ki a koe.

No frecuente tu pie la casa de tu vecino, no sea que él se hastíe de ti y te aborrezca.

18 K o te tangata e whakaatu teka ana mo tona hoa, he patu ia, he hoari, a he pere koi.

Como maza y espada y aguda saeta es el hombre que levanta falso testimonio contra su prójimo.

19 K o te whakawhirinaki ki te tangata tinihanga i te wa o te raru, e rite ana ki te niho whati, ki te waewae kua takoki.

Como diente malo y pie que resbala es la confianza en el hombre pérfido en tiempo de angustia.

20 K o te tangata e waiata ana ki te ngakau pouri, e rite ana ki te tangata e whakarere ana i te kakahu i te rangi maeke, ki te winika hoki i runga i te houra.

Como el que se quita la ropa en día de frío, o como el vinagre sobre la lejía, es el que canta canciones a un corazón afligido.

21 K i te matekai tou hoariri whangaia ki te taro; ki te matewai whakainumia ki te wai;

Si tu enemigo tiene hambre, dale de comer pan, y si tiene sed, dale de beber agua;

22 K a purangatia hoki e koe he waro kapura ki tona mahunga, a ka utua tau e Ihowa.

porque así amontonarás brasas sobre su cabeza, y el Señor te recompensará.

23 E mauria ana mai e te hauraro he ua: e peratia ana hoki e te arero ngautuara, he kanohi pukuriri.

El viento del norte trae la lluvia, y la lengua murmuradora, el semblante airado.

24 H e pai ke te noho i te kokonga o te tuanui, i te noho tahi me te wahine ngangare i roto i te whare mahorahora.

Mejor es vivir en un rincón del terrado que en una casa con mujer rencillosa.

25 H e rongo pai no te whenua tawhiti, tona rite kei nga wai matao ki te wairua matewai.

Como agua fría para el alma sedienta, así son las buenas nuevas de una tierra lejana.

26 M e te manawa whenua i takatakahia, me te puna i whakaparuparutia, koia ano te tangata tika e hinga ana i te aroaro o te tangata kino.

Como manantial hollado y pozo contaminado es el justo que cede ante el impío.

27 E hara i te mea pai te kai nui i te honi; waihoki ko a te tangata rapu i to ratou ake kororia ehara i te kororia.

No es bueno comer mucha miel, ni el buscar la propia gloria es gloria.

28 K o te tangata e kore nei e pehi i tona wairua, e rite ana ki te pa kua pakaru, kahore ona taiepa.

Como ciudad invadida y sin murallas es el hombre que no domina su espíritu.