Proverbs 24 ~ Proverbios 24

picture

1 K ei hae koe ki te hunga kino, kaua hoki e hiahia hei hoa mo ratou.

No tengas envidia de los malvados, ni desees estar con ellos;

2 K o ta to ratou ngakau hoki e whakaaro ai, he tukino, ko ta o ratou ngutu e korero ai, he whanoke.

porque su corazón trama violencia, y sus labios hablan de hacer mal.

3 M a te whakaaro nui ka hanga ai te whare, a ma te matauranga ka u ai:

Con sabiduría se edifica una casa, y con prudencia se afianza;

4 M a te mohio hoki ka ki ai nga ruma i nga taonga utu nui katoa, i nga mea ahuareka.

con conocimiento se llenan las cámaras de todo bien preciado y deseable.

5 H e kaha te tangata whakaaro nui; ae, e whakanuia ana e te tangata mohio te kaha.

El hombre sabio es fuerte, y el hombre de conocimiento aumenta su poder.

6 N a kia pai te ngarahu ina anga koe ki te whawhai: kei te tokomaha hoki o nga kaiwhakatakoto whakaaro te ora.

Porque con dirección sabia harás la guerra, y en la abundancia de consejeros está la victoria.

7 H e tiketike rawa te whakaaro nui mo te wairangi: e kore e kuihi tona mangai i te kuwaha.

Muy alta está la sabiduría para el necio, en la puerta no abre su boca.

8 K o te tangata e whakaaro ana ki te kino, ka kiia he whanoke.

Al que planea hacer el mal, lo llamarán intrigante.

9 H e hara te whakaaro wairangi: he mea whakarihariha ano ki te tangata te tangata whakahi.

El tramar necedad es pecado, y el escarnecedor es abominación a los hombres.

10 K i te ngoikore koe i te ra o te he, he iti tou kaha.

Si eres débil en día de angustia, tu fuerza es limitada.

11 W hakaorangia te hunga e kawea atu ana ki te mate, a puritia mai hoki e koe te hunga e meatia ana kia whakamatea.

Libra a los que son llevados a la muerte, y retén a los que van con pasos vacilantes a la matanza.

12 K i te mea koe, Nana, kihai tenei i mohiotia e matou: kahore ianei te kaipauna ngakau i te whakaaro ki tera? a, ko te kaitiaki o tou wairua, kahore ranei ia e mohio? e kore ranei e homai e ia ki te tangata kia rite ki tana mahi?

Si dices: Mira, no sabíamos esto. ¿No lo tiene en cuenta el que sondea los corazones ? ¿No lo sabe el que guarda tu alma ? ¿No dará a cada hombre según su obra ?

13 K ainga, e taku tama, te honi, he pai hoki; me te honikoma, he mea reka hoki ki tou mangai:

Come miel, hijo mío, porque es buena; sí, la miel del panal es dulce a tu paladar.

14 K a mohio ai koe ki te whakaaro nui, he mea ki tou wairua: ki te kitea e koe, he tukunga iho ano tona, e kore hoki tau i tumanako ai e hatepea.

Sabe que así es la sabiduría para tu alma; si la hallas, entonces habrá un futuro, y tu esperanza no será cortada.

15 K aua, e te tangata kino, e whanga ki te nohoanga o te tangata tika; kei tukino koe ki tona takotoranga.

No aceches, oh impío, la morada del justo, no destruyas su lugar de descanso;

16 E hinga ana hoki te tangata tika, e whitu hinganga, ka ara ake ano: ka whakataka ia te hunga kino e te he.

porque el justo cae siete veces; y vuelve a levantarse, pero los impíos caerán en la desgracia.

17 K aua e harakoa ki te hinga tou hoariri, kaua hoki tou ngakau e hari ina taka ia:

No te regocijes cuando caiga tu enemigo, y no se alegre tu corazón cuando tropiece;

18 K ei kite a Ihowa, a ka he ki tana titiro, a ka tahuri atu tona riri i a ia.

no sea que el Señor lo vea y le desagrade, y aparte de él su ira.

19 K ei mamae koe, he mea mo nga kaimahi i te kino, kei hae hoki ki te hunga kino.

No te impacientes a causa de los malhechores, ni tengas envidia de los impíos,

20 K ahore hoki he mutunga pai ki te tangata kino; ka keto hoki te rama a te hunga kino.

porque no habrá futuro para el malo. La lámpara de los impíos será apagada.

21 E taku tama, e wehi ki a Ihowa, ki te kingi hoki: a, kaua e whakauru noa atu ki te hunga e mea ana ki te whakaputa ke.

Hijo mío, teme al Señor y al rey, no te asocies con los que son inestables;

22 N o te mea ka puta tata te aitua mo ratou: a ko wai ka mohio ki te whakangaromanga o raua tokorua?

porque de repente se levantará su desgracia, y la destrucción que vendrá de ambos, ¿quién la sabe?

23 H e whakatauki ano hoki enei na te hunga whakaaro nui. Ehara i te mea pai kia whakaaro ki te kanohi tangata ina whakawa.

También éstos son dichos de los sabios: Hacer acepción de personas en el juicio no es bueno.

24 K o te tangata e mea ana ki te tangata kino, He tika koe; ka kanga nga iwi ki a ia, ka whakarihariha nga tauiwi ki a ia.

Al que dice al impío: Justo eres, lo maldecirán los pueblos, lo aborrecerán las naciones;

25 O tiia ka koa nga ngakau o te hunga e riria ai tona he, ka tau iho ano hoki te manaaki pai ki runga ki a ratou.

mas los que lo reprenden tendrán felicidad, y sobre ellos vendrá abundante bendición.

26 K a kihia e ia nga ngutu e whakahoki ana i nga kupu tika.

Besa los labios el que da una respuesta correcta.

27 M einga kia takoto pai tau mahi i waho, kia rite hoki hei meatanga mau i te mara; muri iho ka hanga i tou whare.

Ordena tus labores de fuera, y tenlas listas para ti en el campo; y después edifica tu casa.

28 K aua koe e tu hei kaiwhakaatu he mo tou hoa, i te mea kahore he take; a kaua e tinihanga ki ou ngutu.

No seas, sin causa, testigo contra tu prójimo, y no engañes con tus labios.

29 K aua e ki, Ka meatia ano e ahau ki a ia tana i mea ai ki ahau; ka rite ki ta te tangata mahi taku e whakahoki ai ki a ia.

No digas: Como él me ha hecho, así le haré; pagaré al hombre según su obra.

30 I haere ahau i te taha o te mara a te mangere, i te taha hoki o te mara waina a te tangata kahore ona mahara;

He pasado junto al campo del perezoso, y junto a la viña del hombre falto de entendimiento,

31 N a, kua tupuria katoatia e te tataramoa, kapi tonu te mata o te mara i te ongaonga, a ko to reira taiepa kohatu kua oti te wahi.

y he aquí, estaba todo lleno de cardos, su superficie cubierta de ortigas, y su cerca de piedras, derribada.

32 K atahi ahau ka titiro, ka ata whakaaroaro: ka kite ahau, a ka hopu mai hei ako moku.

Cuando lo vi, reflexioné sobre ello; miré, y recibí instrucción.

33 K ia iti ake nei te wahi e parangia ai, kia iti ake nei te moe, kia iti ake te kotuituitanga o nga ringa ka moe ai:

Un poco de dormir, un poco de dormitar, un poco de cruzar las manos para descansar,

34 K a pera te haerenga mai o tou muhore ano he kaipahua; o tou rawakore hoki ano he tangata mau patu.

y llegará tu pobreza como ladrón, y tu necesidad como hombre armado.