Proverbs 24 ~ Proverbios 24

picture

1 K ei hae koe ki te hunga kino, kaua hoki e hiahia hei hoa mo ratou.

No tengas envidia de los malvados, Ni desees estar con ellos;

2 K o ta to ratou ngakau hoki e whakaaro ai, he tukino, ko ta o ratou ngutu e korero ai, he whanoke.

Porque su corazón trama violencia, Y sus labios hablan de hacer mal.

3 M a te whakaaro nui ka hanga ai te whare, a ma te matauranga ka u ai:

Con sabiduría se edifica una casa, Y con prudencia se afianza;

4 M a te mohio hoki ka ki ai nga ruma i nga taonga utu nui katoa, i nga mea ahuareka.

Con conocimiento se llenan las cámaras De todo bien preciado y deseable.

5 H e kaha te tangata whakaaro nui; ae, e whakanuia ana e te tangata mohio te kaha.

El hombre sabio es fuerte, Y el hombre de conocimiento aumenta su poder.

6 N a kia pai te ngarahu ina anga koe ki te whawhai: kei te tokomaha hoki o nga kaiwhakatakoto whakaaro te ora.

Porque con dirección sabia harás la guerra, Y en la abundancia de consejeros está la victoria.

7 H e tiketike rawa te whakaaro nui mo te wairangi: e kore e kuihi tona mangai i te kuwaha.

Muy alta está la sabiduría para el necio, En la puerta de la ciudad no abre su boca.

8 K o te tangata e whakaaro ana ki te kino, ka kiia he whanoke.

Al que planea hacer el mal, Lo llamarán intrigante.

9 H e hara te whakaaro wairangi: he mea whakarihariha ano ki te tangata te tangata whakahi.

El tramar necedad es pecado, Y el insolente es abominación a los hombres.

10 K i te ngoikore koe i te ra o te he, he iti tou kaha.

Si eres débil en día de angustia, Tu fuerza es limitada.

11 W hakaorangia te hunga e kawea atu ana ki te mate, a puritia mai hoki e koe te hunga e meatia ana kia whakamatea.

Libra a los que son llevados a la muerte, Y retén a los que van con pasos vacilantes a la matanza.

12 K i te mea koe, Nana, kihai tenei i mohiotia e matou: kahore ianei te kaipauna ngakau i te whakaaro ki tera? a, ko te kaitiaki o tou wairua, kahore ranei ia e mohio? e kore ranei e homai e ia ki te tangata kia rite ki tana mahi?

Si dices: “Mira, no sabíamos esto.” ¿No lo tiene en cuenta el que sondea los corazones ? ¿No lo sabe el que guarda tu alma ? ¿No dará a cada hombre según su obra ?

13 K ainga, e taku tama, te honi, he pai hoki; me te honikoma, he mea reka hoki ki tou mangai:

Come miel, hijo mío, porque es buena; Sí, la miel del panal es dulce a tu paladar.

14 K a mohio ai koe ki te whakaaro nui, he mea ki tou wairua: ki te kitea e koe, he tukunga iho ano tona, e kore hoki tau i tumanako ai e hatepea.

Debes saber que así es la sabiduría para tu alma; Si la hallas, entonces habrá un futuro, Y tu esperanza no será cortada.

15 K aua, e te tangata kino, e whanga ki te nohoanga o te tangata tika; kei tukino koe ki tona takotoranga.

No aceches, oh impío, la morada del justo; No destruyas su lugar de descanso;

16 E hinga ana hoki te tangata tika, e whitu hinganga, ka ara ake ano: ka whakataka ia te hunga kino e te he.

Porque el justo cae siete veces, y vuelve a levantarse, Pero los impíos caerán en la desgracia.

17 K aua e harakoa ki te hinga tou hoariri, kaua hoki tou ngakau e hari ina taka ia:

No te regocijes cuando caiga tu enemigo, Y no se alegre tu corazón cuando tropiece;

18 K ei kite a Ihowa, a ka he ki tana titiro, a ka tahuri atu tona riri i a ia.

No sea que el Señor lo vea y Le desagrade, Y aparte de él Su ira.

19 K ei mamae koe, he mea mo nga kaimahi i te kino, kei hae hoki ki te hunga kino.

No te impacientes a causa de los malhechores Ni tengas envidia de los impíos;

20 K ahore hoki he mutunga pai ki te tangata kino; ka keto hoki te rama a te hunga kino.

Porque no habrá futuro para el malo. La lámpara de los impíos será apagada.

21 E taku tama, e wehi ki a Ihowa, ki te kingi hoki: a, kaua e whakauru noa atu ki te hunga e mea ana ki te whakaputa ke.

Hijo mío, teme al Señor y al rey; No te asocies con los que son inestables;

22 N o te mea ka puta tata te aitua mo ratou: a ko wai ka mohio ki te whakangaromanga o raua tokorua?

Porque de repente se levantará su desgracia, Y la destrucción que vendrá de ambos, ¿quién la sabe?

23 H e whakatauki ano hoki enei na te hunga whakaaro nui. Ehara i te mea pai kia whakaaro ki te kanohi tangata ina whakawa.

También éstos son dichos de los sabios: “Hacer acepción de personas en el juicio no es bueno.”

24 K o te tangata e mea ana ki te tangata kino, He tika koe; ka kanga nga iwi ki a ia, ka whakarihariha nga tauiwi ki a ia.

Al que dice al impío: “Eres justo,” Lo maldecirán los pueblos, lo aborrecerán las naciones;

25 O tiia ka koa nga ngakau o te hunga e riria ai tona he, ka tau iho ano hoki te manaaki pai ki runga ki a ratou.

Pero los que lo reprenden tendrán felicidad, Y sobre ellos vendrá abundante bendición.

26 K a kihia e ia nga ngutu e whakahoki ana i nga kupu tika.

Besa los labios El que da una respuesta correcta.

27 M einga kia takoto pai tau mahi i waho, kia rite hoki hei meatanga mau i te mara; muri iho ka hanga i tou whare.

Ordena tus labores de fuera Y tenlas listas para ti en el campo, Y después edifica tu casa.

28 K aua koe e tu hei kaiwhakaatu he mo tou hoa, i te mea kahore he take; a kaua e tinihanga ki ou ngutu.

No seas, sin causa, testigo contra tu prójimo, Y no engañes con tus labios.

29 K aua e ki, Ka meatia ano e ahau ki a ia tana i mea ai ki ahau; ka rite ki ta te tangata mahi taku e whakahoki ai ki a ia.

No digas: “Como él me ha hecho, así le haré; Pagaré al hombre según su obra.”

30 I haere ahau i te taha o te mara a te mangere, i te taha hoki o te mara waina a te tangata kahore ona mahara;

He pasado junto al campo del perezoso Y junto a la viña del hombre falto de entendimiento,

31 N a, kua tupuria katoatia e te tataramoa, kapi tonu te mata o te mara i te ongaonga, a ko to reira taiepa kohatu kua oti te wahi.

Y vi que todo estaba lleno de cardos, Su superficie cubierta de ortigas, Y su cerca de piedras, derribada.

32 K atahi ahau ka titiro, ka ata whakaaroaro: ka kite ahau, a ka hopu mai hei ako moku.

Cuando lo vi, reflexioné sobre ello; Miré, y recibí instrucción.

33 K ia iti ake nei te wahi e parangia ai, kia iti ake nei te moe, kia iti ake te kotuituitanga o nga ringa ka moe ai:

“ Un poco de dormir, otro poco de dormitar, Otro poco de cruzar las manos para descansar,”

34 K a pera te haerenga mai o tou muhore ano he kaipahua; o tou rawakore hoki ano he tangata mau patu.

Y llegará tu pobreza como ladrón, Y tu necesidad como hombre armado.