1 E l mal olor de una mosca muerta echa a perder el mejor perfume. La tontería más pequeña afecta el prestigio de quien es sabio y honorable.

Mizat e ngordhura e qelbin vajin e parfumierit; kështu pak marrëzi prish vlerën e diturisë dhe të lavdisë.

2 E l sabio tiene el corazón en el lado derecho; el necio lo tiene en el lado izquierdo.

Zemra e të urtit është në të djathtë të tij, por zemra e budallait është në të majtë të tij.

3 T an pocos sesos tiene el necio que aun por el camino va proclamando su necedad.

Edhe kur budallai ecën rrugës, arsyeja i mungon dhe u tregon të gjithëve se është budalla.

4 S i el ánimo del rey se exalta contra ti, no te apartes de donde estés. La mansedumbre es el remedio para las grandes ofensas.

Në qoftë se zemërimi i një mbreti ndizet kundër teje, mos e lër vendin tënd, sepse gjakftohtësia i fashit fyerjet edhe kur janë të rënda;

5 H e visto un grave mal bajo el sol, y tiene su origen en los gobernantes:

Éshtë një e keqe që kam parë nën diell, një gabim që vjen nga ai që qeveris;

6 L a necedad es exaltada a grandes alturas, mientras que a los ricos se les sienta en el suelo.

marrëzia është vënë në detyra të larta, ndërsa të pasurit ulen në vënde të ulëta.

7 H e visto a esclavos andar a caballo, y a príncipes andar a pie, como si fueran esclavos.

Kam parë shërbëtorë mbi kuaj dhe princa të ecin më këmbë si shërbëtorë.

8 E l que cava un hoyo, en él se cae; al que resquebraja un muro, lo muerde una serpiente.

Kush çel një gropë mund të bjerë brënda dhe kush rrëzon një mur mund të kafshohet nga një gjarpër.

9 E l que pica piedras, se hiere con ellas; el que parte leña, corre peligro de cortarse.

Kush zhvendos gurë mund të plagoset dhe kush çan drutë vihet në rrezik.

10 S i el filo del hacha se mella, y no se afila, hay que golpear con más fuerza. La sabiduría es provechosa, si se sabe dirigir.

Në qoftë se sëpata topitet dhe nuk mprehet, duhet të përdoret me më tepër forcë; por dituria ka epërsinë t’ia dalë gjithnjë mbarë.

11 S i la serpiente muerde antes de ser encantada, de nada sirve el encantador.

Në qoftë se gjarpëri kafshon sepse nuk është magjepsur, magjistari bëhet i kotë.

12 L as palabras del sabio son agradables; los labios del necio causan su propia ruina.

Fjalët e gojës të të urtit janë plot hir, por buzët e budallait e shkatërrojnë.

13 E l necio empieza por decir necedades, y acaba por decir graves tonterías.

Fillimi i ligjëratës së tij është budallallëk dhe fundi është marrëzi e dëmshme.

14 E l necio habla y habla, aunque nadie sabe lo que va a suceder, ni nadie le hará saber lo que sucederá después.

Edhe sikur budallai t’i shumojë fjalët e tij, njeriu nuk di se çfarë do të ndodhë; kush mund t’i thotë çfarë do të ndodhë pas tij?

15 T anto se afana el necio que no sabe cómo ir a la ciudad.

Lodhja e budallait e rraskapit, sepse ai nuk di as si të shkojë në qytet.

16 ¡ Ay del país que tiene por rey a un muchacho, y cuyos príncipes banquetean desde la mañana!

Mjerë ti, o vend, mbreti i të cilit është një fëmijë dhe princat e tij ia shtrojnë që në mëngjes!

17 ¡ Pero feliz del país que tiene por rey a un hombre de alcurnia, cuyos príncipes comen a su hora, para reponer sus fuerzas y no para emborracharse!

Lum ti, o vend, që ke mbret nga një soj fisnik, dhe princa që hanë në kohën e duhur për të vënë në vend forcat e tyre dhe jo për t’u dehur!

18 P or la pereza se viene abajo el techo; por la flojera se viene abajo la casa.

Për shkak të përtacisë trarët e shtëpisë rrëzohen dhe gjerbon për shkak të plogështisë së duarve.

19 P ara pasarla bien se celebran banquetes. El vino es la alegría de los seres vivos. El dinero sirve para todo.

Një banket shtrohet për t’u dëfryer dhe vera i jep gaz jetës, por paraja i përgjigjet çdo nevojtari.

20 N o hables ni pienses mal del rey, ni hables mal del rico cuando estés a solas, porque las aves del cielo correrán la voz, y saldrán volando a contarlo todo.

Mos mallko mbretin as me mend dhe mos mallko të pasurin në dhomën tënde të fjetjes, sepse një zog i qiellit mund ta çojë larg zërin tënd, dhe një zog që fluturon mund ta bëjë të ditur këtë gjë.